SZTUKA PSYCHODELICZNA 

Sztuka psychodeliczna (znana również jako psychedelia) to sztuka, grafika lub pokazy wizualne związane lub inspirowane doświadczeniami psychodelicznymi i halucynacjami, o których wiadomo, że następują po spożyciu substancji psychodelicznych, takich jak LSD, psylocybina (występuje w magicznych grzybach) i DMT. 

PSYCHODELIKI

Słowo „psychodelik” (wymyślone przez brytyjskiego psychologa Humphry’ego Osmonda) oznacza „manifestację umysłu”. Zgodnie z tą definicją wszelkie artystyczne wysiłki mające na celu zobrazowanie wewnętrznego świata psychiki można uznać za „psychodeliczne”.

Narodziny sztuki psychodelicznej.

Psychodelia swój początek miała w latach 60 i była związana z intensywnym ruchem hipisowskim, który otwierał serca i umysły artystów, muzyków i filozofów. Doznania, które powstają po spożyciu magicznych grzybków, czy innych psychodelików wyrażają się przez odmienne stany percepcji własnego umysłu. Artyści zaczęli kreować dotąd nieznaną im rzeczywistość, uaktywniając dotąd uśpione obszary swojego umysłu. Zniekształcenia, spotęgowania kolorów, hipnotyzujące fraktale i surrealistyczne obrazy zaczęły wypełniać również dziedzinę sztuki. Psychodeliczna estetyka faworyzowała  intensywnie kontrastujące kolory, które miały zdolność wywoływania wibracji  po spojrzeniu na dane dzieło, co było wyraźnym nawiązaniem do tripu (stanie po zażyciu np. LSD). Znaczący wpływ na sztukę psychodeliczną miał również surrealizm oraz elementy sztuki secesyjnej, które budowały ekspresję tego gatunku.

Kolebką kontrkultur psychodelicznej było San Francisco. To tam za sprawą prężnie działających ośrodków kulturalnych gromadzących się przy klubach muzycznych takich jak Fillmore West, czy Avalon Ballroom, powstawały pierwsze plakaty psychodeliczne promujące legendy muzyczne takie, jak Jefferson Airplane czy Big Brother and the Holding Company. Jednoczesny postęp technologii, mianowicie wyparcie druku litograficznego na rzeczy druku offsetowego – dało wiele nowych możliwości, które w pełni zostały wykorzystane przez twórców psychodelicznych. 

Psychodeliczni twórcy.

Wśród czołowych plakacistów należy wymienić przede wszystkim takich artystów jak:  Rick Griffin, Bonnie MacLean, Alton Kelley, Wes Willson  czy Victor Moscoso. Ten ostatni kreował psychodeliczne prace wykorzystując komiksowe elementy, a jego międzynarodowa kariera rozpoczęła się od słynnego festiwalu „Lata miłości” w 1967 r. Willson z kolei był autorem rozpływającej się, topniejącej czcionki tak charakterystycznej dla twórczości tamtych czasów. 

Jaskrawa kolorystyka, mocne nasycenia, zniekształcenia, gumowe czcionki, kolaże i dużo symetrii – to wszystko charakteryzowało kalifornijskie środowisko plakatowe, które wspierało wydarzenia muzyczne, nawoływało do zmian społecznych i wizualizowało ruch antywojenny.

Poza San Francisco znaczący był również Londyn. Tam narodził się op-art, który przedstawiał wzory tworzące złudzenia optyczne, najbardziej znaną malarka tamtych czasów była Bridget Riley. 

Również rynek fonograficzny mógł pochwalić się wybitnym psychodelicznymi okładkami do płyt. Na szczególna uwagę zasługują tutaj albumy Milesa Davisa Jazz-Rock fusion, które swoją wizją naznaczył Mati Klarwein. Zaś projektanci Hipgnosis wspierali graficznie albumy Pink Floyd.

Pamiętajmy, że „Polacy nie gęsi…”, polskim prekursorem sztuki psychodelicznej był Stanisław Ignacy Witkiewicz – Witkacy. Zachęcamy do zgłębienia jego życiorysu i twórczości.